Uniwersalnego słownika języka polskiego
-
mała ścieżka13.06.200813.06.2008Dzień dobry!
Czy poprawne jest zdrobnienie od wyrazu ścieżka – ścieżeńka, analogicznie do maleńka, stareńka? -
metoda, metodyka, metodologia27.10.200627.10.2006Jakie są różnicę między: metodologią, metodyką, metodą i kiedy którego wyrazu w odniesieniu do czego można użyć? Często w artykułach autorzy piszą o jakiejś metodologii (np. prowadzenia projektów), ale chyba raczej mają na myśli metodę, a może metodykę? Inny przykład, ktoś podaje że badanie (np. efektywności pomp) zostało przeprowadzone według takiej, a nie innej metodologii. Chyba znów chodzi raczej o metodę / metodykę?
-
Moduł 26.11.201626.11.2016Szanowni Państwo,
interesuje mnie historia słowa moduł, które ma wiele znaczeń zarówno w języku naturalnym, jak i w matematyce. Czy wzięło się ono od słowa modus? W jaki sposób wkroczyło do polszczyzny i tak skutecznie rozszerzyło swój zakres znaczeniowy?
Z wyrazami szacunku
Czytelnik
-
niewierny Tomasz6.04.20056.04.2005Czy można pisać niewierny tomasz przez analogię do takich rzeczowników pospolitych jak judasz, herostrates (USJP), herkules, otello, hamlet? Człowiek przynoszący złe wieści to hiob czy Hiob (hioba nie znalazłem w słownikach)? W Kopalińskim jest też ZACHEUSZ (człowiek, który bywa na wszelkich publicznych zabawach) – niestety napisany tylko wielkimi literami. Pisać go małą czy dużą?
-
Nikt, masa 29.12.201529.12.2015Jaką „płeć” ma słowo nikt? W nocnej (28.12.2015 r.) audycji Trójki o obrzędach noworocznych w Polsce rozmówczyni red. Sosnowskiego powiedziała: W tej wsi nikt nie wyszedł za mąż w ubiegłym roku. Popieram dążenie kobiet do akcentowania płci w określeniach, ale tu chyba trudno będzie.
Razi mnie – nie wiem, czy słusznie – użycie słowa masę w zdaniu Było tam masę ludzi. Wydaje się, że jeśli już, to Była tam masa ludzi.
-
odwrotny do czy odwrotny od?30.09.201230.09.2012W Uniwersalnym słowniku języka polskiego PWN w haśle odwrotny jest przykład (jedyny z przyimkiem): „Skutek odwrotny od zamierzonego”. Za to w Słowniku poprawnej polszczyzny PWN można przeczytać: „O. do czegoś (nie: od czegoś) a. niż coś: Skutek odwrotny do zamierzonego a. niż zamierzony (nie: od zamierzonego)”. Czy pierwsze zdanie mimo wszystko można uznać za poprawne?
-
O nazwie jagody goji31.01.201731.01.2017Szanowni Państwo,
popularnym składnikiem spożywczym stały się ostatnio owoce Goji (lub jagody Goji). Mam wątpliwości w związku z pisownią tego wyrażenia, nie notowanego przez słownik. Zazwyczaj spotykam taką formę, jaką podałem. Wydaje mi się, że po pierwsze wyraz goja powinien być pisany od małej litery, po drugie odmieniany jako goi, nie goji. Proszę o rozwianie moich wątpliwości.
Z wyrazami szacunku
Czytelnik
-
-owiać czy -awiać?7.07.20097.07.2009Szanowni Państwo,
czy mogą mi Państwo podać choć jeden powód, dla którego słowniki (SJP PWN; Wlk. Słownik Ort.-Fleks., Świat Książki) podają jako poprawny czasownik urzeczowiać od urzeczowić? Próbowałam znaleźć inny taki przykład, ale mi się nie udało. Wszędzie o przechodzi w a: ustanowić – ustanawiać, wznowić – wznawiać, wyłowić – wyławiać, upaństwowić – upaństwawiać, uzdrowić – uzdrawiać, uzmysłowić –uzmysławiać.
Z poważaniem
Barbara Słomka -
Podszlifować24.01.201624.01.2016Chciałabym zapytać o kwalifikację słowa podszlifować, czy jest ono traktowane jako potoczne, czy też można go swobodnie używać w różnego typu tekstach, które z założenia dyskwalifikują używanie słownictwa potocznego?
-
pod warunkiem (,) że30.11.200530.11.2005Proszę o wyjaśnienie, gdzie stawiamy przecinek w wyrażeniu pod warunkiem że, gdyż źródła podają sprzeczne informacje. Wg Słownika interpunkcyjnego języka polskiego J. Podrackiego – tylko „przed całym połączeniem, nie zaś przed że”, natomiast Uniwersalny słownik języka polskiego S. Dubisza podaje przykład, w którym są dwa przecinki: „Powie policji wszystko, pod warunkiem, że nie ujawnią jego nazwiska”. Właściwa wydaje mi się pierwsza wersja, proszę jednak o wyjaśnienie.
Dziękuję.
